Czym jest muzyka i jak na nas wpływa?

Muzyka otacza nas wszędzie i na każdym kroku – jest wszechobecna, dlatego tak często zapominamy, jak ważną rolę odgrywa w życiu wszystkich ludzi. Intuicyjnie wszyscy wiemy, czym jest muzyka, jednak mimo to nie znamy wszystkich jej tajemnic. Projekt Fundamentum ma na celu przybliżanie kultury muzycznej każdemo, kto chce poznać ją lepiej.

Słuchawki nauszne złożone z wielu małych nut.

Co to jest muzyka?

Muzyka to sztuka układania wzorców dźwiękowych w czasie. Jeden z zawodów sztuk pięknych, który wykorzystuje dźwięk do zmiany ludzkiej psychiki. Struktury dźwiękowe składają się z zestawów fal akustycznych o starannie dobranych częstotliwościach i amplitudach. 

Jednym z celów muzyki jest autoekspresja i przekazanie subiektywnych odczuć kompozytora lub wykonawcy, co wpływa na odczucia, reakcje i świadomość słuchacza, który przetwarza te doświadczenia w sposób całkowicie indywidualny. Różni się od mowy ludzkiej tym, że przekazywane treści są znacznie bardziej abstrakcyjne i oprócz głosu ludzkiego wykorzystuje instrumenty muzyczne, a także wszelkie dźwięki elektroniczne, naturalne i nieartykułowane.

Muzyka jest wyrazem ludzkiej kultury. Można uznać, że muzyka od zawsze towarzyszyła człowiekowi w pracy, zabawie, wypoczynku, rytuałach i najprawdopodobniej od zarania dziejów była połączona z tańcem i słowem. Muzyka była pierwotnie wykorzystywana do celów praktycznych, takich jak praca zespołowa i komunikacja, ale później przekształciła się w element zbiorowej tożsamości. Z czasem przekształciła się w jedną z gałęzi sztuki.

Jakie są funkcje muzyki w życiu człowieka?

Muzyka wpływa na nastroje ludzi – od radości i szczęścia po zmartwienia, strach, melancholię i depresję. Wszyscy wierzymy, że muzyka może uspokajać, relaksować, motywować, a nawet wprowadzać w stan ekstazy lub transu. Muzyka według starożytnych mogła zarówno leczyć, jak i wywoływać wiele dolegliwości. 

Muzyka ma właściwości terapeutyczne – pobudza umysły dzieci, a także seniorów. Młodsi potrzebują bodźców do rozwoju, natomiast starsi cierpią z powodu poczucia osamotnienia i depresji. W obu kwestiach pomaga właśnie muzyka. Badania pokazują, że dźwięki muzyki pozwalają osobom starszym z chorobą Alzheimera na krótki czas wrócić do rzeczywistości i zmniejszają ich pobudzenie. Z kolei w przypadku dzieci przyspieszają naukę nowych zdolności.

Historia muzyki – jak powstała?

Muszle i kościane piszczałki były używane do odtwarzania muzyki w czasach prehistorycznych. Tańcom i obrzędom religijnym towarzyszyła muzyka. Muzyki słuchano także dla przyjemności w starożytnej Mezopotamii, Egipcie, Indiach, Chinach i Grecji. Muzyka została po raz pierwszy spisana w starożytnej Mezopotamii, Egipcie i Grecji, a specjaliści uważają, że odkryli zapisany fragment muzyczny – hymn rozpoczynający się w Sumerze między 5000 a 3000 p.n.e.

Muzyka w starożytności

Starożytność to okres, w którym muzyka służyła przede wszystkim do towarzyszenia obrzędom religijnym i różnym zabiegom magicznym. W tym czasie wynaleziono najwcześniejsze instrumenty perkusyjne, dęte oraz smyczkowe. 

  • Muzyka to forma rozrywki, taka jak taniec.
  • Muzyka była używana do celów religijnych, mistycznych i rytualnych.
  • Wynaleziono instrumenty perkusyjne, dęte i smyczkowe.

Muzyka w średniowieczu

W średniowieczu muzyka była silnie związana z chrześcijaństwem, a głównymi ośrodkami kulturalnymi były kościoły, katedry i klasztory. Wtedy narodził się słynny chorał gregoriański, czyli jednogłosowy męski śpiew liturgiczny wielbiący Boga. Niektóre z pierwszych rodzajów muzyki świeckiej, takie jak jednogłosowe pieśni i ballady, powstawały również w całym średniowieczu. 

  • Muzyka i chrześcijaństwo były ze sobą nierozerwalnie związane.
  • Ballady i pieśni jednogłosowe powstały jako formy muzyki świeckiej.
  • Klasztory i katedry jako ośrodki kultury.

Muzyka renesansu i baroku

Era renesansu wzbogaciła muzykę o polifonię i harmonię, tj. Zaczęto harmonijnie wykorzystywać liczne głosy i instrumenty. Głównymi ośrodkami muzycznymi były szkoły włoskie i holenderskie. Natomiast okres baroku wyznacza początek systemów molowych i durowych. Oratorium, koncert solowy, opera i sonata powstały właśnie w okresie baroku. Najważniejszymi kompozytorami epoki baroku byli Antonio Vivaldi oraz Jan Sebastian Bach.

  • Powstaje polifonia, czyli śpiew na dwa głosy.
  • Powstała opera, oratorium, sonata i koncert solowy.
  • Wynalazcy muzyki wprowadzili harmonię lub współbrzmienie.

Muzyka romantyzmu

W okresie romantyzmu muzyka stała się formą sztuki, wyrażającą uczucia i nastroje twórcy. Dominowały sonaty, ballady, wariacje i poematy symfoniczne. W tym czasie wykonywane bły utwory Fryderyka Chopina czy Stanisława Moniuszki. 

  • Muzyka miała odzwierciedlać ludzkie emocje i nastroje.
  • Fuzja muzyki i sztuki
  • Przykładami form muzycznych są sonaty, wariacje, ballady i poematy symfoniczne.

Muzyka współczesna

W ramach muzyki współczesnej powstał impresjonizm i ekspresjonizm, podobnie jak nowe gatunki muzyczne, takie jak muzyka koncertowa czy elektroniczna. Ten rodzaj muzyki wciąż się rozwija – co kilka lat pojawiają się nowe nurty.

  • Impresjonizm i ekspresjonizm pojawiły się jako odrębne style.
  • Muzyka, która jest jednocześnie konkretna i elektroniczna.
  • Powstała muzyka elektroniczna.

Jakie są rodzaje muzyki?

Na przestrzeni lat powstało wiele rodzajów muzyki, które składają się z różnorodnych stylów i gatunków. Każde podejście do komponowania dźwięków jest na swój sposób wyjątkowe, gromadząc wokół siebie własne grono zwolenników. Podziału muzyki można dokonać na kilka sposobów. Tutaj przedstawimy ten najbardziej uogólniony.

Muzyka poważna

Muzyka poważna to wywodzi się z tradycji klasycznych. Obejmuje całą muzykę akademicką, świecką i sakralną, skomponowaną w ciągu tysiąca lat (XI-XXI wiek) w europejskim kręgu kulturowym. W większości pisana i wykonywana przez profesjonalistów, a jej autorstwo jest nieanonimowe. Notacja muzyczna służy jako podstawowy sposób zapisu i rozpowszechniania. 

Muzyka rozrywkowa

Muzyka rozrywkowa, czy też popularna, obejmuje współczesne gatunki muzyczne zaprojektowane z myślą o dużej publiczności. Moda ta zaczęła się w latach 50. Muzyka pop to rodzaj muzyki popularnej. Sformułowanie jest jednak niejasne. Odnosi się do każdego rodzaju muzyki popularnej, niezależnie od jej charakteru czy kierunku, w najszerszym tego słowa znaczeniu. Piosenkarze popowi wykonują piosenki, które są zarówno radosne, jak i melancholijne oraz prowokujące do myślenia. Michael Jackson jednym z czołowych  przedstawicieli muzyki pop.

Muzyka ludowa

Muzyka ludowa to gatunek muzyczny, który obejmuje zarówno tradycyjną muzykę ludową, jak i gatunek współczesny, który rozwinął się później. Niektóre gatunki muzyki ludowej określane są mianem muzyki świata. Muzyka ludowa była przekazywana ustnie, zwykle pochodziła od nieznanych kompozytorów i grano ją na tradycyjnych instrumentach. Aktualnie jest obecna w społecznościach kultywujących zwyczaje przodków, szczególnie w mniejszych miejscowościach.


Projekt wsparli: https://leczeniebezzebia.pl/, https://www.focusclinic.pl/ oraz focusdentalclinic.pl